UNIEKSPORTEN.NL
Zwemmen met een beperking
Er is zo veel mogelijk
Zwemmen met een beperking
Zwemmen is één van de populairste sporten. Zo stond deze sport ook weer op 1 in ons
lijstje met de 10 meest gezochte sporten van het afgelopen jaar. Dat is ook niet zo vreemd,
want het is leuk, je wordt er fit van én je kan het vrijwel met elke beperking of aandoening
doen!
Wat maakt zwemmen precies zo leuk?
• In het water ben je gewichtloos. Dit geeft een heerlijk vrij gevoel.
• Er is altijd een manier van zwemmen die bij jou past!
• Bij pijnklachten kan het water verlichtend werken.
• Het is goed voor je. Je traint je spieren én werkt aan je conditie.
• Je kunt het alleen doen, maar ook samen of in een team.
Na het lezen van dit e-book weet je welke mogelijkheden er zijn om te zwemmen met jouw
beperking, weet je waar je op moet letten als je wilt beginnen met zwemmen én vind je
altijd een zwembad bij jou in de buurt.
Veel (zwem)plezier!
INHOUD
à Zwemmen met een amputatie
à Zwemmen met een fysieke of chronische aandoening
à Zwemmen met een meervoudige beperking
à Zwemmen met Niet Aangeboren Hersenletsel
à Zwemmen met een verstandelijke beperking
à Zwemmen met een visuele beperking
à Zwemmen met een auditieve beperking
à Aan de slag!
Zwemmen met een amputatie
Voor mensen met een amputatie is zwemmen een veel gekozen sport. Je bent namelijk
niet afhankelijk van hulpmiddelen en het heeft een lage impact op je gewrichten.
Voor veel mensen is zwemmen daarom ook de eerste sport die ze weer doen na een
amputatie. Belangrijk: je stomp moet wel goed geheeld zijn.
HULPMIDDELEN
Of je nou gewoon een paar baantjes wil trekken of de ambitie hebt om er echt goed in
te worden, het draait bij zwemmen om conditie, kracht en balans. Met name balans is
iets wat voor mensen met een amputatie een uitdaging kan zijn, door het missen van
één of meerdere ledematen krijg je automatisch disbalans. Deze disbalans kan worden
gecompenseerd met hulpmiddelen:
• Een pull buoy: dit is een drijvend voorwerp dat je tussen je benen plaatst. Hierdoor
zakken je benen niet naar beneden en voorkom je een heleboel weerstand.
• Een snorkel: ademhalen tijdens het zwemmen zorgt voor schommelingen in het
water. Door te ademen door een snorkel, kun je je hoofd stil laten liggen in het water.
Gevolg: veel minder schommelingen en dus meer balans!
WEL OF GEEN PROTHESE
Bij zwemmen wordt doorgaans geen gebruik gemaakt van protheses, omdat dit niet nodig
is en eerder als onhandig kan worden ervaren. Heb je toch meer vertrouwen met protheses
aan in het water? Dan kun je altijd je prothesemaker vragen of zij hierin kunnen voorzien.
Ga vooral niet zomaar met je dagelijkse prothese(s) het water in! Eventueel kun je via
Uniek Sporten Hulpmiddelen ook advies en hulp bij de financiering van een zwemprothese
krijgen. Neem eens een kijkje op Uniek Sporten Hulpmiddelen.
ZWEMBAD BIJ JOU IN DE BUURT
Als je nog helemaal geen ervaring hebt met zwemmen, dan snappen we best dat het
letterlijk en figuurlijk een sprong in het diepe is. Zorg er dus voor dat je je veilig voelt en
vraag bijvoorbeeld of het zwembad een instructeur beschikbaar heeft die in het begin mee
kan kijken. Of bekijk de Sportzoeker om te zien welke zwemverenigingen er in de buwaar jij
je eerste meters kan maken.
Zwemmen met een fysieke of chronische aandoening
Misschien gebruik jij een rolstoel vanwege een verlamming of heb je last van
je gewrichten omdat je reuma hebt. Ook dan zijn er voor jou ontzettend veel
mogelijkheden om te zwemmen.
HULPMIDDELEN
Als je zwemt heb je balans nodig in het water om te kunnen blijven drijven. Terwijl jouw
beperking waarschijnlijk disbalans met zich meebrengt. Gelukkig zijn er daarom allerlei
hulpmiddelen die jou kunnen helpen met het vinden van de juiste balans. Denk hierbij aan:
• Een pull buoy: dit is een drijvend voorwerp dat je tussen je benen plaatst. Hierdoor
zakken je benen niet naar beneden en voorkom je een heleboel weerstand.
• Zoomers: ze lijken op flippers, maar zijn een stuk kleiner. Mocht je (enige) beenfunctie
hebben, dan kan dit hetzelfde effect geven als een pull buoy. Je benen blijven
makkelijker hoog liggen en ze geven ook nog wat extra snelheid.
• Een snorkel: ademhalen tijdens het zwemmen zorgt voor schommelingen in het
water. Door te ademen door een snorkel, kun je je hoofd stil laten liggen in het water.
Gevolg: veel minder schommelingen en dus meer balans!
ZWEMBAD BIJ JOU IN DE BUURT
Naast deze handige hulpmiddelen, zijn de juiste faciliteiten ook heel erg belangrijk. Anders
kom je nooit dat water in. Wij adviseren daarom altijd om eerst van te voren contact op
te nemen met het zwembad bij jou in de buurt. Deze vind je heel gemakkelijk via onze
Sportzoeker. Onderstaand lijstje kan je helpen de juiste vragen te stellen om zo te kunnen
bepalen of de locatie geschikt is voor jou:
• Is er een invalideparkeerplaats?
• Zijn er kleedkamers voor mensen met een beperking?
• Heeft het zwembad een tillift om in en uit het water gehaald te worden?
• Zijn er zwemuren voor mensen met een beperking of groepslessen?
• Zijn er speciale zweminstructeurs die mij kunnen begeleiden?
• Wat is de temperatuur van het zwembad?
PERSOONLIJK ADVIES EN BEGELEIDING
Wil je heel graag zwemmen maar vind je het spannend om dit allemaal in je eentje uit te
zoeken? Voor persoonlijk advies kun je ook contact opnemen met de buurtsportcoach uit
jouw gemeente, klik hier.
Zwemmen met een meervoudige beperking
Zwemmen kan een geweldige activiteit zijn voor mensen met een meervoudige
beperking en zelfs therapeutisch werken en pijn verminderen. Echter vraag het wel
speciale aandacht en voorbereiding. Hieronder een aantal tips waar je op kunt letten
of waar je rekening mee moet houden:
1. VEILIGHEID
• De zwemomgeving moet veilig zijn, daarom is het belangrijk om te weten wat de
temperatuur van het water is en het bad goed wordt onderhouden i.v.m. hygiëne.
• Sommige mensen kunnen specifieke veiligheidsmaatregelen nodig hebben, zoals
drijfmiddelen of toezicht van een begeleider.
• Raadpleeg altijd een arts als er sprake is van gezondheidsproblemen.
2. TOEGANKELIJKHEID
• Voorafgaand is het goed om te weten of er invalidenparkeerplaatsen,
douchebrancards, speciale kleedkamers en tilliften zijn.
3. HULPMIDDELEN
• Het gebruik van aangepaste hulpmiddelen kan de zwemervaring comfortabeler en
veiliger maken, zoals zwemvesten of speciale zwemkleding, maar ook verschillende
drijfmiddelen zoals zwembanden en pull buoys.
4. BEGELEIDING
• Een zwembuddy, instructeur of begeleider kan helpen bij het waarborgen van
veiligheid en het bieden van ondersteuning. Daarnaast is het natuurlijk heel belangrijk
om samen goed te overleggen om een zwemervaring op maat te maken die zowel
veilig als plezierig is.
5. PERSOONLIJK ADVIES
• Voor persoonlijk advies en ondersteuning bij de zoektocht naar een zwembad met
de juiste faciliteiten kan je altijd contact opnemen met de buurtsportcoach uit jouw
gemeente. Hij of zij kan je heel goed adviseren en ook dat belletje naar het zwembad
doen. Dan stellen zij de vragen voor jou en kunnen eventueel de eerste keer met je
mee. Benieuwd wie de buurtsportcoach in jouw gemeente is? Via onze website vul
je de plaats in waar je woont en vervolgens zie je de naam, het telefoonnummer en
emailadres van de buurtsportcoach.
Zwemmen met Niet Aangeboren Hersenletsel
Zwemmen biedt aanzienlijke voordelen voor mensen met Niet Aangeboren
Hersenletsel (NAH). Vooral in warmer water, met een temperatuur van rond de 32
graden, creëer je een ideale omgeving voor het verbeteren en onderhouden van je
algehele conditie, evenwicht en motoriek.
Zwemmen is niet alleen een effectieve fysieke activiteit, maar het kan ook een sociale
en gezellige sport zijn. Je kunt bijvoorbeeld in een groep zwemmen of onder begeleiding
van een instructeur. Op basis van je niveau kan er worden gekozen om oefeningen in
ondiep water te doen of juist in het diepe. Hierdoor is zwemmen toegankelijk voor zowel
geoefende zwemmers als mensen met iets minder ervaring.
WAAR MOET JE OP LETTEN
Voordat je naar het zwembad gaat om actief te zijn in het water, adviseren we je om eerst
na te vragen wat de voorzieningen zijn. De belangrijkste punten waarop je kunt letten bij
het uitkiezen van een zwembad zijn:
• Is er een zwembad waarbij de temperatuur rond de 32 graden ligt?
• Is er eventueel een tillift aanwezig om in en uit het bad getild te worden?
• Zijn er instructeurs gespecialiseerd in zwemmen voor mensen met een NAH?
• Wanneer zijn de rustigste uren in het zwembad?
PERSOONLIJK ADVIES
Voor persoonlijk advies kun je het beste contact opnemen met de buurtsportcoach
uit jouw gemeente. Zij kunnen je heel goed adviseren over welk zwembad bij jou in
de buurt geschikt is en kunnen eventueel een afspraak voor je maken. Benieuwd wie
de buurtsportcoach in jouw gemeente is? Via onze website vul je de plaats in waar
je woont en vervolgens zie je de naam, het telefoonnummer en emailadres van de
buurtsportcoach.
Zelf op zoek naar een geschikt zwembad? Dat kan heel makkelijk via onze Sportzoeker.
Zwemmen met een verstandelijke beperking
Een verstandelijke beperking is zeer uiteenlopend. Het is daarom belangrijk om zelf
goed te gaan ontdekken wat er mogelijk is en wat niet. Zwemmen kan in ieder geval
een hele geschikte activiteit zijn voor mensen met een verstandelijke beperking.
Met zwemmen kun je je coördinatie en evenwicht goed ontwikkelen. Juist voor mensen
met een verstandelijke beperking is zwemmen een sport waarbij je dit goed kunt oefenen,
daarnaast heeft het verliezen van je evenwicht of coördinatie geen grote gevolgen in het
water.
VOORDELEN:
• Het bevordert de gezondheid, versterkt de spieren, verbetert de coördinatie en
vergroot de flexibiliteit.
• Het kan heel ontspannend zijn. Het water geeft een gevoel van gewichtloosheid en
kan stress verminderen.
• Het is gezellig als je samen zwemt of in een groep.
• Door het water op de huid te voelen en de warmte kan het de zintuigen activeren.
• Zwemmen kan een gevoel van onafhankelijkheid bevorderen en het zelfvertrouwen
vergroten. Dit kan zorgen voor een positief zelfbeeld.
GOEDE BEGELEIDING
Als iemand met een verstandelijke beperking wil beginnen met een nieuwe sport, dan
adviseren wij om op zoek te gaan naar de juiste begeleiding. Enkele voorbeelden van
begeleiding:
• Zwemlessen voor mensen met een beperking.
• Zwemmen met een maatje
• Zwemmen met een getrainde instructeur.
• Zwemclub voor mensen met een beperking.
Wanneer er rekening wordt gehouden met het individuele denkniveau en de fysieke
mogelijkheden, dan is zwemmen voor bijna iedereen mogelijk. Voor persoonlijk advies kun
je het beste contact opnemen met de buurtsportcoach uit jouw gemeente. Zij kunnen
je heel goed adviseren over welk zwembad bij jou in de buurt geschikt is en kunnen
eventueel een afspraak voor je maken. Klik hier.
Zwemmen met een visuele beperking
Zwemmen is een uitstekende sport voor mensen die blind of slechtziend zijn. Er
wordt al vele jaren door mensen met een visuele beperking gezwommen in allerlei
leeftijdscategorieën, voor zowel competitie, gezondheid als voor het plezier.
Voor mensen met een visuele beperking ligt de uitdaging vooral in recht blijven zwemmen
en op tijd keren/aantikken bij de kant. Om te weten wanneer je het keerpunt of de aantik
moet inzetten, kun je gebruikmaken van ‘tappen’. Hierbij word je vanaf de waterkant
aangetikt met een speciale ‘tapstok’, waarmee je precies weet hoe ver je van de kant zit.
OEFENEN IN EEN LEGE BAAN
De truc van het tappen kun jij ook uitproberen in het zwembad met een stok of vishengel.
Daar zit wel veel training en oefening in. Dus als je wil beginnen met zwemmen doe je dat
het beste bij een zwemvereniging of onder begeleiding op een rustig uur. Als je een lege
baan hebt, kun je namelijk goed oefenen.
GEBRUIK DE ZWEMLIJNEN
Als je slechtziend bent kun je de zwarte lijn op de bodem ook gebruiken om je te
oriënteren. De lijnen hebben aan het einde een zwart blok om aan te geven dat je de kant
nadert. In het zwembad zal je meer hebben aan de zwemlijnen: dat zijn die lijnen met de
bolletjes eraan. Die kun je namelijk voelen bij het insteken van je arm. Als je die lijn volgt kun
je jezelf ook leren in een rechte lijn te zwemmen.
Zwemmen met een auditieve beperking
Mensen met een auditieve beperking hebben fysiek (bijna) alle mogelijkheden om te
kunnen zwemmen. De grootste uitdaging wanneer je zwemles of zwemtraining wil
gaan volgen, is de communicatie. Het galmt nogal in een zwembad, de afstand naar
de trainer is vaak groot en ook zo’n beslagen zwembrilletje maakt het liplezen niet
makkelijk.
Je kan met een auditieve beperking lid worden van een specifieke vereniging voor mensen
met gehoorproblemen, maar je kan ook bij reguliere sportverenigingen terecht. We
adviseren je om van tevoren contact op te nemen met verschillende zwemverenigingen
en vanuit hier te beslissen waar jij je het meest op je plek voelt.
PRAKTISCHE TIPS
Enkele andere praktische tips voordat je gaat zwemmen:
• Kies een zwembad dat toegankelijk is voor mensen met een auditieve beperking.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan hoe gehorig het bad is, hoe de verlichting is, etc.
• Bekijk de opties voor een waterdicht gehoorapparaat.
• Ga samen met een bekende zwemmen, dit maakt het vertrouwd en gezelliger.
• Gebruik lichtsignalen om te communiceren, zo kun je bijvoorbeeld een flitslicht
gebruiken in plaats van een startschot.
• Ga zwemmen op rustige momenten, er is dan minder lawaai en meer ruimte voor
communicatie.
Voor persoonlijk advies kun je het beste contact opnemen met de buurtsportcoach uit
jouw gemeente. Zij kunnen je heel goed adviseren over welk zwembad bij jou in de buurt
geschikt is en kunnen eventueel een afspraak voor je maken. Klik hier.
Aan de slag!
Ben jij overtuigd dat zwemmen de sport is voor jou? Dan helpen we je graag een
handje op weg. Via onze website kun je zoeken naar een passende vereniging bij jou
in de buurt. Kom je er zelf toch nog niet helemaal uit? Dan kun je je inschrijven voor
een ‘Open Training’ van de KNZB.
OPEN TRAINING
Tijdens de ‘Open Trainingen’, kun je kennis maken met het para-zwemmen en de
coaches van de nationale paralympische selecties. Bij interesse in de zwemsport zal de
talentcoach helpen om een passende vereniging te vinden, waar zwemmers zich verder
kunnen ontwikkelen.
ZWEMDIPLOMA
Heb je nou helemaal geen ervaring met zwemmen, maar
lijkt het je toch dé ideale sport? Geen paniek, je bent nooit
te oud om zwemlessen te volgen en je diploma te halen. Dat
bewees Erwin. Lees hier zijn verhaal op unieksporten.nl.
Kan je niet wachten om nu zelf aan de slag te gaan? Via onze Sportzoeker kan je precies
vinden waar bij jou in de buurt zwemlessen worden gegeven voor mensen met een
beperking.
Zet ‘m op!
Dit e-book is gemaakt door Uniek Sporten, in samenwerking met de KNZB.
Foto: via Capido
UNIEKSPORTEN.NL
Je kunt meer
dan je denkt
Sporten en bewegen moet de normaalste zaak van de wereld zijn. Helemaal als je een
beperking hebt. Daarom is er Uniek Sporten; het sportplatform van Nederland waar je alles
vindt over sporten en bewegen met een beperking.
Op de site en bij het lokale sportloket vind je het geschikte beweeg- of sportaanbod bij jou
in de buurt en lees je alles over sport en lifestyle met inspiratie van sporters door sporters.
VIND DE SPORT DIE BIJ JOU PAST.